E-migowy – blog o języku migowym w dostępności cyfrowej
Głos społeczności: jak osoby Głuche korzystają z internetu?
- Szczegóły
- Autor: biuro@webkon.eu
- Kategoria: inforamcje Ogólne
- Odsłon: 1
Wprowadzenie – internet nie jest taki sam dla wszystkich
Dla większości użytkowników internet to oczywistość: informacje, usługi, komunikacja, edukacja, rozrywka – wszystko jest dostępne w kilka kliknięć. Jednak dla osób Głuchych świat cyfrowy wygląda zupełnie inaczej. Nie dlatego, że brakuje im kompetencji technologicznych – przeciwnie, wiele osób Głuchych świetnie radzi sobie z technologią. Problem polega na czymś innym: internet wciąż tworzony jest przede wszystkim dla osób słyszących. A to oznacza bariery, niezrozumienie i wykluczenie. Ten artykuł pokazuje perspektywę społeczności Głuchych, realne potrzeby, codzienne doświadczenia i to, czego naprawdę oczekują od stron internetowych i instytucji.
Jak osoby Głuche korzystają z internetu na co dzień?
Internet dla osób Głuchych to:
-
podstawowe źródło informacji,
-
narzędzie komunikacji,
-
sposób załatwiania spraw urzędowych,
-
dostęp do edukacji,
-
kontakt ze światem.
Osoby Głuche korzystają z sieci:
-
na komputerach,
-
w smartfonach,
-
w aplikacjach mobilnych,
-
w mediach społecznościowych,
-
na stronach urzędowych,
-
w serwisach medycznych i edukacyjnych.
Najważniejsze jest jednak to, że ich sposób odbioru treści jest inny niż u osób słyszących. Dominującą formą komunikacji jest język migowy, a nie język mówiony czy tekst pisany. Dlatego treści pozbawione PJM bardzo często są dla nich niepełne albo trudne do zrozumienia.
Realne potrzeby osób Głuchych w internecie
Z perspektywy społeczności Głuchych internet powinien przede wszystkim:
-
umożliwiać dostęp do informacji w języku migowym,
-
nie zmuszać do ciągłego „radzenia sobie samemu”,
-
nie wymagać tłumacza rodziny lub znajomych,
-
zapewniać samodzielność.
Najważniejsze potrzeby to:
1. Treści dostępne w PJM
Osoby Głuche chcą:
-
filmów w PJM,
-
instrukcji w PJM,
-
komunikatów urzędowych w PJM,
-
treści edukacyjnych w PJM,
-
ważnych informacji publicznych w PJM.
Chcą po prostu rozumieć tyle samo co użytkownicy słyszący – bez proszenia kogokolwiek o pomoc.
2. Proste, przejrzyste strony internetowe
Odbiorcy Głusi potrzebują stron:
-
czytelnych,
-
logicznie zbudowanych,
-
z wyraźnymi przyciskami,
-
z łatwym dostępem do sekcji PJM.
Im bardziej chaotyczna strona, tym większa bariera.
3. Możliwość realnego kontaktu
Bardzo ważne są:
-
wideotłumacze,
-
czaty tekstowe,
-
kontakt online bez konieczności dzwonienia.
Dla osoby Głuchej numer telefonu jako główna forma kontaktu to często komunikacyjna „ściana”.
Bariery, których osoby słyszące zazwyczaj nie widzą
Z punktu widzenia osoby słyszącej internet wydaje się dostępny. Ale dla osoby Głuchej to często ciągła walka z przeszkodami:
Bariera 1 – brak języka migowego
Największy problem.
Na wielu stronach:
-
brak tłumaczeń PJM,
-
brak filmów wyjaśniających procedury,
-
brak dostępnych materiałów wideo.
W praktyce oznacza to brak dostępu do informacji.
Bariera 2 – trudne teksty i język urzędowy
Język polski bywa dla osób Głuchych drugim językiem. Gdy tekst jest:
-
prawniczy,
-
urzędowy,
-
skomplikowany,
-
pełen terminologii,
rozumienie spada drastycznie.
Wtedy pojawia się frustracja i konieczność proszenia innych o pomoc.
Bariera 3 – filmy bez PJM lub tylko z napisami
Napisy są ważne, ale:
-
nie zawsze wystarczają,
-
nie zastępują PJM,
-
wymagają bardzo dobrej znajomości polszczyzny.
Filmy „dla wszystkich” bez PJM w praktyce nie są dla wszystkich.
Bariera 4 – brak realnego kontaktu
Urzędy, instytucje, firmy często:
-
podają tylko numer telefonu,
-
brak wideotłumacza,
-
brak czatu,
-
brak formularza w PJM.
Osoba Głucha zostaje z problemem sama.
Jak osoby Głuche chcą, aby internet wyglądał?
Perspektywa społeczności Głuchych jest jasna. Internet powinien być:
-
dostępny,
-
zrozumiały,
-
przyjazny,
-
tworzony z myślą także o nich.
Najczęstsze oczekiwania to:
-
sekcje „Dla osób Głuchych”,
-
filmy w PJM,
-
oznaczenia treści z językiem migowym,
-
wsparcie wideotłumacza,
-
brak „udawanej dostępności”.
Dobre praktyki widziane oczami użytkownika Głuchego
Z perspektywy społeczności najlepiej oceniane są strony i instytucje, które:
-
naprawdę myślą o Głuchych,
-
konsultują rozwiązania z użytkownikami,
-
tworzą treści w PJM systematycznie, a nie jednorazowo,
-
oferują wideotłumacza,
-
traktują PJM jako równorzędny język, a nie dodatek.
Takie działania budują zaufanie, poczucie szacunku i normalność.
Co daje prawdziwa dostępność PJM?
Zmienia wszystko.
Dla osób Głuchych:
-
oznacza samodzielność,
-
poczucie równości,
-
brak konieczności proszenia innych,
-
godność.
Dla instytucji:
-
zgodność z prawem,
-
profesjonalny wizerunek,
-
odpowiedzialność społeczną,
-
lepszą komunikację.
Dla społeczeństwa:
-
mniej wykluczenia,
-
więcej równości,
-
nowoczesność.
Podsumowanie – internet widziany oczami społeczności Głuchych
Internet nie jest obiektywnie dostępny – jest taki, jakim go zrobimy.
Jeśli tworzony jest wyłącznie dla słyszących, osoby Głuche zawsze będą na drugim planie. Ale jeśli uwzględnimy PJM, technologie wsparcia, wideotłumaczy, czytelne treści i realne potrzeby społeczności Głuchych – wtedy dostępność przestaje być hasłem, a staje się rzeczywistością.
A o to właśnie chodzi – żeby osoby Głuche mogły korzystać z internetu w taki sam sposób jak każdy inny użytkownik. Bez barier. Bez kompromisów. Na równych prawach.
Technologie wspierające komunikację w PJM
- Szczegóły
- Autor: biuro@webkon.eu
- Kategoria: inforamcje Ogólne
- Odsłon: 1
Wprowadzenie – technologia zmienia dostępność
Jeszcze kilkanaście lat temu osoby Głuche miały ograniczone możliwości komunikacji z instytucjami, urzędami czy firmami. Każdy kontakt oznaczał konieczność osobistej wizyty, wsparcia rodziny lub znajomych, a często także stres i poczucie zależności od innych. Dziś sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Rozwój technologii sprawił, że język migowy PJM może być stosowany nie tylko w bezpośrednim kontakcie, ale także online – na stronach internetowych, w aplikacjach, podczas wideorozmów i w codziennej komunikacji. Dzięki temu dostępność cyfrowa stała się bardziej realna niż kiedykolwiek wcześniej.
Wideotłumacz – najważniejsze wsparcie w czasie rzeczywistym
Jedną z najważniejszych technologii dla osób Głuchych jest wideotłumacz, czyli usługa umożliwiająca kontakt z tłumaczem PJM na żywo poprzez internet. Jak to działa w praktyce?
-
osoba Głucha łączy się z tłumaczem przez aplikację lub stronę internetową,
-
tłumacz widzi użytkownika i komunikuje się z nim w PJM,
-
tłumacz równocześnie rozmawia głosowo z urzędnikiem, lekarzem, konsultantem lub pracownikiem instytucji.
To rozwiązanie eliminuje barierę komunikacyjną w sytuacjach:
-
urzędowych,
-
medycznych,
-
edukacyjnych,
-
bankowych,
-
prawnych,
-
codziennych spraw życiowych.
Dzięki wideotłumaczowi osoba Głucha może działać samodzielnie – dokładnie tak, jak użytkownik słyszący.
Wideotłumacz w instytucjach publicznych i firmach
Coraz więcej urzędów, szpitali, bibliotek, uczelni i firm wprowadza usługę wideotłumacza jako stały element obsługi interesantów. Najczęściej:
-
na stronie internetowej znajduje się przycisk uruchamiający połączenie,
-
dostępny jest określony czas pracy tłumaczy,
-
możliwa jest obsługa wielu spraw administracyjnych lub usługowych.
To rozwiązanie:
-
spełnia wymagania ustawy o dostępności cyfrowej,
-
poprawia wizerunek instytucji,
-
realnie pomaga ludziom.
Dla wielu użytkowników Głuchych możliwość skorzystania z wideotłumacza oznacza pierwszy w życiu moment, kiedy mogą samodzielnie porozmawiać w urzędzie, u lekarza czy w instytucji publicznej.
Aplikacje wspierające komunikację w PJM
Technologia mobilna także odgrywa ogromną rolę. Na rynku istnieją aplikacje:
-
umożliwiające kontakt z tłumaczem online,
-
pozwalające na wideorozmowy w PJM,
-
wspierające naukę języka migowego,
-
ułatwiające komunikację w codziennych sytuacjach.
Dzięki smartfonom osoby Głuche:
-
mają PJM zawsze „pod ręką”,
-
mogą komunikować się szybciej,
-
mają większą samodzielność.
Aplikacje z funkcją wideopołączeń, komunikatorów czy platform wspierających tłumaczenie często zastępują tradycyjne rozwiązania i dają pełną niezależność komunikacyjną.
Narzędzia online dla instytucji i użytkowników
Ważnym elementem technologii wspierających PJM są także narzędzia dostępności wdrażane na stronach internetowych:
-
moduły do publikowania filmów w PJM,
-
platformy VOD z językiem migowym,
-
systemy CMS wspierające dodawanie tłumaczeń,
-
rozwiązania do obsługi transmisji na żywo z tłumaczem PJM.
Instytucje mogą dzięki nim:
-
udostępniać treści,
-
tłumaczyć procedury,
-
prowadzić webinary z PJM,
-
realizować wydarzenia online dostępne dla Głuchych.
To rozwiązania, które nie tylko spełniają wymogi prawne, ale realnie poprawiają jakość komunikacji.
Technologia to narzędzie – nie zastąpi człowieka
Choć technologia daje ogromne możliwości, trzeba jasno powiedzieć:
nie zastąpi profesjonalnego tłumacza PJM i świadomości dostępności.
Największe zagrożenie to:
-
traktowanie technologii jako „gotowego rozwiązania”,
-
brak jakości,
-
brak konsultacji z użytkownikami,
-
wdrożenia robione tylko „pod przepisy”.
Każde narzędzie musi być:
-
przemyślane,
-
poprawnie wdrożone,
-
oparte na współpracy ze społecznością Głuchych.
Korzyści z technologii PJM – dla kogo i dlaczego?
Korzyści są obustronne:
Dla osób Głuchych:
-
realna samodzielność,
-
dostęp do usług,
-
brak barier komunikacyjnych,
-
bezpieczeństwo i komfort.
Dla instytucji i firm:
-
zgodność z prawem,
-
lepszy wizerunek,
-
większe zaufanie użytkowników,
-
odpowiedzialność społeczna.
Technologia a przyszłość dostępności PJM
Rozwój technologii idzie dalej. Coraz częściej pojawiają się rozwiązania:
-
automatyzujące procesy,
-
wspomagające kontakt w czasie rzeczywistym,
-
integrujące PJM z platformami edukacyjnymi i urzędowymi.
Jednak fundament pozostaje ten sam – technologia ma służyć ludziom, a nie ich zastępować. To narzędzie wspierające, ale kluczowe są kompetencje, świadomość i profesjonalizm.
Podsumowanie
Technologie wspierające komunikację w PJM to ogromny krok naprzód w dostępności cyfrowej. Wideotłumacz, aplikacje mobilne i narzędzia online pozwalają osobom Głuchym funkcjonować samodzielnie i bez barier. Warunek jest jeden – muszą być wdrożone świadomie, profesjonalnie i w oparciu o prawdziwe potrzeby użytkowników. Wtedy technologia naprawdę zmienia życie.
Najczęstsze błędy w tłumaczeniach na język migowy w internecie
- Szczegóły
- Autor: biuro@webkon.eu
- Kategoria: inforamcje Ogólne
- Odsłon: 1
Wprowadzenie – kiedy „jest tłumacz”, ale dostępności nie ma
Coraz więcej instytucji i firm publikuje materiały wideo z tłumaczeniem na język migowy. Teoretycznie wygląda to dobrze – jest tłumacz na ekranie, więc wszystko powinno być dostępne. W praktyce jednak wiele takich nagrań jest zupełnie bezużytecznych dla osób Głuchych. Dlaczego? Bo tłumacz jest malutki, źle widoczny, ucięty w kadrze, opóźniony albo w ogóle nie migający w PJM, tylko w SJM. To sprawia, że dostępność staje się pozorem. W tym artykule przedstawiamy najczęstsze błędy w tłumaczeniach PJM, wyjaśniamy, dlaczego są problemem i jak ich uniknąć.
Błąd 1 – zbyt małe okienko tłumacza
To zdecydowanie numer jeden.
Widzimy duży film, pełno grafiki, efektów, dynamicznych ujęć, a gdzieś w rogu – mikroskopijne okienko z tłumaczem. Technicznie wszystko się zgadza: „tłumacz jest”. W praktyce jednak osoba Głucha nic nie widzi:
-
dłonie są za małe,
-
mimiki praktycznie nie widać,
-
szczegóły gestów są nieczytelne,
-
odbiorca męczy wzrok i traci koncentrację.
Tłumacz w języku migowym musi być realnie widoczny, a nie symbolicznie obecny. Okno powinno mieć odpowiednią wielkość, być czytelne i wyraźne. Jeśli tłumacz jest „w rogu dla zasady”, to nie jest dostępność – to oszustwo wobec użytkownika.
Błąd 2 – brak synchronizacji z treścią
Drugi bardzo częsty problem to brak synchronizacji. Sytuacja wygląda tak:
-
materiał idzie szybko,
-
narrator mówi dynamicznie,
-
film przechodzi do kolejnych tematów,
-
a tłumacz… jeszcze jest w poprzednim fragmencie.
Efekt?
-
widz Głuchy gubi wątek,
-
część treści w ogóle nie zostaje przetłumaczona,
-
komunikat traci sens.
Język migowy ma swoje tempo. Nie da się „przyspieszyć” go tylko dlatego, że ktoś chce, aby film trwał krócej. Jeśli tłumacz jest zmuszony gonić materiał, jakość komunikacji spada do zera. Synchronizacja to fundament.
Błąd 3 – złe miejsce wideo tłumacza
Czasem okno tłumacza jest duże, ale:
-
zasłania napisy,
-
przysłania grafikę,
-
nachodzi na ważne elementy filmu,
-
umieszczone jest w chaotycznym miejscu,
-
w różnych momentach „zmienia lokalizację”.
Dla osoby Głuchej to ogromny problem.
Wzrok musi być skupiony w jednym miejscu, a nie „skakać” po ekranie. Dlatego:
-
okno tłumacza powinno być stałe,
-
nie może zasłaniać istotnych elementów,
-
powinno być logicznie umiejscowione.
W wielu przypadkach najlepszym rozwiązaniem jest podział ekranu: materiał po jednej stronie, tłumacz po drugiej.
Błąd 4 – zła jakość nagrania tłumacza
Kolejny problem, który potrafi całkowicie zniszczyć wartość PJM:
-
słabe oświetlenie,
-
tłumacz w cieniu,
-
ciemne lub krzykliwe tło,
-
rozmazany obraz,
-
niski kontrast,
-
dłonie zlewające się z tłem.
Polski Język Migowy opiera się na:
-
ruchu dłoni,
-
mimice twarzy,
-
ekspresji ciała,
-
niuansach gestów.
Jeśli tłumacz jest źle oświetlony, nieczytelny lub rozmazany – treść jest nieczytelna. To tak, jakby mówić przez telefon w miejscu, gdzie nic nie słychać.
Błąd 5 – ucinanie dłoni lub twarzy w kadrze
Ten błąd pojawia się zaskakująco często. Kadrowanie jest złe i w efekcie:
-
dłonie wychodzą poza kadr,
-
górna część głowy jest niewidoczna,
-
twarz jest częściowo zasłonięta,
-
tłumacz jest za daleko lub za blisko.
Tymczasem dłonie + twarz = absolutna podstawa języka migowego.
Jeśli brakuje jednej z tych rzeczy, komunikacja przestaje działać.
Błąd 6 – tłumaczenie w SJM zamiast PJM
To błąd merytoryczny.
Wiele instytucji uznaje: „miganie to miganie, obojętnie jakie”. To nieprawda.
SJM to sztuczny system, a PJM to naturalny język społeczności Głuchych. Użycie SJM:
-
utrudnia zrozumienie,
-
jest nienaturalne dla użytkowników,
-
bywa źle odbierane przez społeczność Głuchych.
Jeżeli materiał ma być naprawdę dostępny – musi być w PJM, a nie w systemie „udającym język migowy”.
Błąd 7 – brak konsultacji z osobami Głuchymi
Jednym z największych problemów jest to, że materiały przygotowują:
-
urzędy,
-
agencje,
-
firmy IT,
-
działy komunikacji,
…ale nikt nie pyta samych zainteresowanych.
Efekt?
-
rozwiązania, które „ładnie wyglądają”, ale nie działają,
-
treści, które formalnie spełniają wymogi, ale są bezużyteczne,
-
dostępność tylko „na papierze”.
Dobre praktyki mówią jasno:
-
konsultuj projekty,
-
pokazuj wersje testowe,
-
słuchaj uwag społeczności Głuchych.
Oni najlepiej wiedzą, czy coś działa.
Błąd 8 – brak koncepcji i chaotyczne wdrażanie PJM
Niektóre instytucje produkują PJM:
-
raz,
-
przy jednym filmie,
-
przy jednej akcji,
-
bez planu i bez strategii.
Potem wszystko się rozjeżdża:
-
jedne materiały mają tłumaczenie, inne nie,
-
brak spójności,
-
brak sekcji z PJM na stronie,
-
brak ciągłości.
Dostępność to proces.
To strategia.
To stała praktyka – nie jednorazowy projekt.
Błąd 9 – traktowanie PJM jako „dodatku marketingowego”
Czasami tłumacz PJM pojawia się tylko po to, aby:
-
ładnie wyglądać na stronie,
-
zdobyć punkty w projektach,
-
pokazać „jesteśmy dostępni”.
Wtedy:
-
nikt nie dba o jakość,
-
materiały są symboliczne,
-
brak prawdziwego zaangażowania.
Społeczność Głuchych widzi to natychmiast. Udawana dostępność to brak dostępności.
Jak unikać tych błędów? Krótka lista zasad
Jeśli chcesz, aby PJM był realny, a nie udawany:
-
zawsze dbaj o duże i czytelne okno tłumacza,
-
zadbaj o oświetlenie i kontrast,
-
pilnuj kadru,
-
zapewnij synchronizację,
-
współpracuj z profesjonalnymi tłumaczami PJM,
-
konsultuj materiały z osobami Głuchymi,
-
traktuj PJM jako stały element dostępności.
To nie jest „koszt”. To inwestycja w dostępność, wizerunek i ludzi.
Podsumowanie
Najczęstsze błędy w tłumaczeniach PJM nie wynikają z braku technologii. Wynikają z:
-
pośpiechu,
-
braku świadomości,
-
symbolicznego podejścia do dostępności.
Jeśli język migowy ma działać, musi być wdrożony mądrze, technicznie poprawnie i z szacunkiem do odbiorcy. Wtedy staje się realnym narzędziem komunikacji – dokładnie takim, jakim powinien być.
Dostępność w praktyce: jak instytucje mogą krok po kroku wdrożyć PJM
- Szczegóły
- Autor: biuro@webkon.eu
- Kategoria: inforamcje Ogólne
- Odsłon: 1
Wprowadzenie – dostępność to projekt, nie „jednorazowy film”
Wielu urzędników, dyrektorów instytucji i decydentów myśli, że wdrożenie języka migowego to pojedyncze nagranie lub jednorazowa akcja. Niestety – tak to nie działa. Dostępność w PJM to proces, który wymaga planu, strategii, odpowiedzialnych osób i stałej aktualizacji. To nie jest „dodatkowy materiał marketingowy”. To element obsługi użytkowników i spełnienia obowiązków prawnych. Dobrze wdrożony PJM oznacza, że osoba Głucha może skorzystać z usług instytucji bez proszenia kogokolwiek o pomoc. Właśnie tak powinno być.
Dlaczego instytucje muszą wdrożyć PJM świadomie, a nie „na pokaz”?
Bo w przeciwnym razie powstają:
-
materiały nieczytelne,
-
tłumaczenia w SJM zamiast PJM,
-
symboliczne filmy „dla wizerunku”,
-
brak realnej dostępności dla użytkowników.
Społeczność Głuchych bardzo szybko rozpoznaje, czy instytucja traktuje ich poważnie, czy tylko udaje. A w dobie mediów społecznościowych takie rzeczy wychodzą błyskawicznie. Świadome wdrożenie PJM to:
-
zgodność z prawem,
-
bezpieczeństwo wizerunkowe,
-
realna pomoc ludziom,
-
profesjonalizm instytucji.
Krok 1 – analiza potrzeb i audyt treści
Nie zaczyna się od kamer, tłumacza i nagrań. Zaczyna się od myślenia.
Instytucja powinna:
-
przeanalizować stronę internetową,
-
sprawdzić, jakie treści są najważniejsze,
-
określić, które materiały są kluczowe dla obywateli,
-
zidentyfikować treści, które mogą wpływać na życie użytkownika.
Najczęściej będą to:
-
procedury urzędowe,
-
informacje o świadczeniach,
-
treści medyczne,
-
materiały edukacyjne,
-
informacje o usługach,
-
komunikaty kryzysowe.
To z tych treści powinna powstać lista „priorytet PJM”.
Krok 2 – wyznaczenie odpowiedzialnych osób
Jeśli „wszyscy odpowiadają”, to w praktyce nikt nie odpowiada. Dlatego potrzebne są konkretne role:
-
koordynator dostępności / dostępności cyfrowej,
-
osoba odpowiedzialna za stronę internetową,
-
osoba odpowiedzialna za komunikację,
-
osoba kontaktowa do współpracy z tłumaczami PJM.
Bez odpowiedzialności proces rozlewa się i nic nie jest doprowadzane do końca.
Krok 3 – wybór formy wdrożenia PJM
Instytucja musi zdecydować, jak PJM będzie wdrażany:
-
tłumaczenia filmów informacyjnych,
-
tłumaczenia procedur urzędowych,
-
stała sekcja „dla osób Głuchych”,
-
dostępność do tłumacza online (wideotłumacz),
-
tłumaczenia materiałów edukacyjnych.
Często najlepszym rozwiązaniem jest połączenie kilku metod.
Krok 4 – współpraca z tłumaczem PJM
Tłumacz PJM to nie „aktor do wynajęcia”. To współtwórca treści i specjalista od komunikacji z osobami Głuchymi. Najlepsze instytucje:
-
współpracują z certyfikowanymi tłumaczami,
-
nie szukają najtańszej opcji „byle było”,
-
angażują tłumacza na etapie planowania treści,
-
konsultują materiały przed publikacją.
Najgorszym błędem jest: „nagramy film, a potem wciśniemy tłumacza w róg”. Tak się po prostu nie robi.
Krok 5 – produkcja materiałów w PJM
Produkcja powinna:
-
być zaplanowana,
-
odbywać się w dobrych warunkach technicznych,
-
zapewniać dobre oświetlenie,
-
gwarantować wyraźny kadr,
-
zachować odpowiednią wielkość tłumacza w obrazie,
-
uwzględniać synchronizację.
Jeżeli tłumacz jest mały, źle widoczny, ciemny albo opóźniony – materiał jest bezużyteczny.
Krok 6 – wdrożenie materiałów na stronie i w komunikacji
Gotowe filmy i materiały PJM trzeba:
-
odpowiednio umieścić na stronie,
-
oznaczyć ikoną języka migowego,
-
dodać do sekcji „dla osób Głuchych”,
-
linkować z ważnych podstron,
-
promować w kanałach komunikacji.
PJM nie może być ukryty, schowany w czeluściach strony albo wrzucony na YouTube bez kontekstu. Ma być dostępny łatwo i logicznie.
Krok 7 – testy z użytkownikami Głuchymi
To absolutnie kluczowy etap, a niestety często pomijany. Wiele instytucji tworzy materiały, ale nigdy nie sprawdza, czy są one:
-
zrozumiałe,
-
czytelne,
-
wygodne w odbiorze,
-
praktyczne dla społeczności Głuchych.
Najlepszą praktyką jest:
-
konsultacja ze środowiskiem Głuchych,
-
testy użytkowników,
-
zbieranie opinii,
-
poprawki po pierwszych doświadczeniach.
Krok 8 – aktualizacja i ciągłość
PJM to nie jednorazowy projekt. Treści zmieniają się, prawo się zmienia, procedury są aktualizowane. Jeśli instytucja przygotuje materiały raz i zostawi je na lata – po pewnym czasie staną się bezużyteczne.
Dlatego potrzebne są:
-
stałe monitorowanie,
-
przegląd materiałów,
-
aktualizacje,
-
planowanie nowych realizacji.
Kto powinien być zaangażowany w proces?
W praktycznym wdrożeniu PJM uczestniczą:
-
dział komunikacji,
-
zespół IT / web,
-
koordynator dostępności,
-
tłumacz PJM,
-
często także prawnicy,
-
przedstawiciele społeczności Głuchych.
Im lepsza współpraca, tym lepszy efekt.
Koszty i planowanie – konkret, którego decydenci oczekują
Wdrażanie PJM kosztuje – i trzeba mówić o tym uczciwie. Jednak są to koszty:
-
przewidywalne,
-
planowalne,
-
w pełni uzasadnione.
Instytucje często finansują:
-
nagrania wideo,
-
współpracę z tłumaczem,
-
wideotłumacza online,
-
produkcję materiałów edukacyjnych,
-
konsultacje dostępności.
Jednak koszty braku dostępności mogą być większe:
-
skargi obywateli,
-
kary,
-
negatywny PR,
-
brak możliwości udziału w projektach,
-
utrata wiarygodności.
Najczęstsze błędy przy wdrażaniu PJM
Lista błędów jest niestety długa:
-
PJM tylko „symbolicznie”,
-
złe nagrania,
-
brak konsultacji z Głuchymi,
-
brak strategii i planu,
-
jednorazowe akcje „pod pokaz”,
-
brak aktualizacji,
-
traktowanie PJM jak zło konieczne.
Tak nie buduje się dostępności. Tak buduje się pozory.
Podsumowanie – dostępność PJM to proces, nie jednorazowy projekt
Wdrożenie PJM w instytucji to:
-
analiza,
-
plan,
-
odpowiedzialne osoby,
-
współpraca z tłumaczami,
-
testy,
-
ciągłość.
Tak działa prawdziwa dostępność. A dzięki temu osoby Głuche mogą korzystać z usług publicznych, edukacji, zdrowia i informacji na równych prawach. I właśnie o to chodzi.
Strona 1 z 3